En leid ons niet in verzoeking,
maar verlos ons van de boze.
(Matteüs 6:13)
Het ‘Onze Vader’ wordt overal ter wereld gebeden, maar ik kan me zo voorstellen dat het in de Oekraïne op dit moment met veel meer vuur gebeden wordt. De geborgenheid bij de Vader biedt steun. De heiliging van de Naam is urgent, nu die Naam door de Patriarch van Moskou wordt misbruikt om de oorlog te rechtvaardigen. Het verlangen naar Gods Koninkrijk is meer intens dan ooit te voren, evenals dat naar het geschieden van zijn wil. Het verlangen naar brood spreekt voor zich. En vergeving: ja, tenslotte zal er verzoening moeten zijn, wil er een toekomst openbreken. Maar de verzoeking en de boze: ik kan me voorstellen dat die voor de mensen daar nu concreter zijn dan ooit.
Wanneer je in de bijbel ‘verzoeking’ tegenkomt, dan is er bijna altijd iemand in het nauw gebracht. Het gaat dus niet om een simpele test of je iets wel kunt. Door kwade machten ben je in het nauw gedreven en de verzoeking is dan of je voor die machten door de knieën gaat of niet. Doorgaans is dat een duivels dilemma, een keus tussen twee kwaden.
In de Oekraïne heeft de boze al bijna een gezicht. Geen mens kan zijn agressie doorgronden. Het lijkt irrationeel wat hij doet, het is in elk geval niet in het belang van het land dat hij wil dienen. Als hij dat tenminste wil, het lijkt er nu op dat zijn land hem dienen moet, met zijn buurlanden erbij.
De mensen die hij in het nauw heeft gebracht staan nu voor het duivelse dilemma: terugvechten en daarmee net zo worden als hun tegenstander, of vluchten en daarmee hem zijn zin geven. Een eerlijk mens wil geen van beiden. Misschien zou je voor het tweede kunnen kiezen, als je niet wist van de pestkop in de klas die ook pas stopt als ie een keer wordt teruggepakt. Maar wat dan wel? Hoe kom je hieruit zonder lichamelijk of geestelijk kapot te gaan? Leid ons niet in deze verzoeking en verlos ons van de Boze!
Voor ons in het veilige westen lijkt de bede misschien minder dringend. Maar ook wij moeten kiezen tussen toekijken en inmengen. En beide mogelijkheden lijken niet te passen in onze moraal. Heel de wereld snakt naar lucht en bevrijding.
In de passietijd realiseren we ons dat we dit gebed niet alleen bidden. Gelovigen uit alle werelddelen bidden het mee. En ook de Heer zelf heeft met deze woorden gebeden. Hij heeft het ons voorgedaan. Hij kent de verzoeking: in de woestijn aan het begin van zijn optreden en in de Hof van Getsemané aan het eind. Hij heeft geworsteld met de vijand. En die vijand liet Hem niet ongedeerd.
De Passietijd is een tijd van verbondenheid. We bidden in verbondenheid met heel de zuchtende schepping en met allen die daarin lijden. En elke keer dat we daarin meedoen, mogen we weten dat we dat niet voor ons alleen doen. We bidden hier, in Jezus naam, voor hen!
ds. Riemer Praamsma
